Wykład byłego Ministra Spraw Wewnętrzbych Andrzeja Milczanowskiego "Stosunki polsko - ukraińskie w XIX i XX wieku.

Wykład UTW w dniu 23 kwietnia 2013 – byłego Ministra Spraw Wewnętrznych i szefa UOP Pana Andrzeja Milczanowskiego nt. „Stosunki polsko - ukraiński w XIX i XX wieku”.

        W sali kinowej SCK w dniu 23.04.2013 o godz.13.30 nasi słuchacze spotkali się na wykładzie pt. „Stosunki polsko-ukraiński w XIX i XX wieku” z byłym Ministrem MSW i UOP –P. Andrzejem Milczanowskim ze Szczecina. Pan minister urodził się w Równem na Wołyniu w 1939 roku. Ojciec był prokuratorem a oboje rodzice kresowiakami. Gdy wybuchła II wojna światowa i wkroczyli sowieci do Równego „tata się ukrywał ale gdy wrócił nad ranem do domu by się ogolić”, został wydane przez Ukraińca i aresztowany przez NKWD. Z więzienia przesłał gryps Mamie by zabrała mnie i starszą siostrę i uciekła do rodziny we Lwowie. Ślad po ojcu zaginął i mimo pism do Czerwonego  Krzyża  i …samego Stalina nic o nim nie było wiadomo.

       Pan Minister na wstępie nadmienił, że jest gorącym orędownikiem pojednania  polsko-ukraińskiego  na wzór- polsko-niemieckiego -zapoczątkowanego przez list episkopatu „przebaczamy i prosimy o wybaczenie. Podobnie jest dziś wyciągana ręka przez kościół greckokatolicki i cerkiew prawosławną do Polaków „o przebaczenie” ale z naszej strony są za „duże żądania” i…pojednania nie ma. A w imię naszej wspólnej historii ,kultury i dobrze pojętego interesu takie porozumienie jest konieczne .Pan Milczanowski- podkreślając że w tym roku obchodzimy 70-tą rocznicę tzw. Rzezi na Wołyniu i Małopolsce- ukazał trudne początki rodzenia się świadomości narodowej Ukraińców i walki- w 1918 roku- o swoje państwo z Polakami, pokazał jak trudne i bratobójcze to były chwile dla obu narodów. Wskazał dalekowzroczną politykę Marszałka Piłsudskiego , jego próby pomocy w utworzeniu wolnej Ukrainy,  ludzi-piłsudczyków- jak wojewoda  Józewski czy Hołówko w  utrzymaniu dobrych stosunków z tzw. Rusinami. Po śmierci Marszałka nastąpił wzrost napięcia na Kresach była próba nawracania na katolicyzm ,pacyfikacje wsi i palenie cerkwi. Nastąpił wzrost  nastrojów skrajnie nacjonalistycznych i tworzenie się militarnego podziemia, które  w postaci UPA  w 1943 roku tak tragicznie zaowocowało w mordowaniu Polaków i  tych Ukraińców co się sprzeciwiali czystce etnicznej.

        Pan Minister przetrwał z rodziną  zawieruchę wojenną w „głuchej wsi” i w 1945 roku znalazł się na Śląsku. Skończył studia prawnicze w Poznaniu i jako radca prawny pojawił się w Szczecinie, Jako działacz „Solidarności” odsiedział  2/dwa/ lata i 4-y miesiące w więzieniu za działalność w podziemiu związkowym a po upadku PRL-u został z nadania „S” szefem UOP a później Ministrem Spraw Wewnętrznych. Kiedy rozpadał się ZSRR nasz Konsul w Moskwie- Żurawski- otrzymał kartkę z nazwiskiem Ojca  P. Milczanowskiego z tajemniczymi numerami oraz informacją , ze jest to część dokumentacji z tajnych archiwów ukraińskich. Na spotkani resortowym w Kijowie , kiedy domagano się przeproszenia za m.in. akcję „Wisła” P. Minister pokazał otrzymaną kartkę  , wskazał ukraińskie źródło jej  wypłynięcia , przeprosił za deportację ludności z Bieszczad i … otrzymał pełną  tzw. katyńską listę ukraińską i miejsca gdzie mogli być zamordowani Polacy więzieni w NKWD - skich więzieniach. Ojciec P. Milczanowskiego został zamordowany w 1940 roku w Kijowie i spoczywa na otwartym w 2012 roku -4-tym cmentarzu katyńskim w Bykowni.

       Po krótkiej i burzliwej dyskusji , nasi słuchacze przyznali . że było to piękne  bardzo pojednawcze wystąpienie .Osoby pochodzące z mieszanych rodzin polsko-ukraińskich lub wysiedlonych w akcji „Wisła” podziękowali za tak obiektywne przedstawienie historii obu społeczności.

                                                                       Marian Wolanin
>>zobacz galerię